อำเภอมโนรมย์ (Manorom)
มโนรมย์ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดชัยนาท ตามหลักฐานประวัติศาสตร์ปรากฏว่าเป็น “เมือง” มาก่อนซึ่งสร้างขึ้นสมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยให้ชื่อว่า “เมืองมโนรมย์ ”
อำเภอมโนรมย์ หรือ "เมืองมโนรมย์" ครั้งแรกตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกบริเวณวัดจวน ตำบลท่าฉนวน ห่างจากที่ว่าการอำเภอปัจจุบัน ไปทางทิศเหนือประมาณ 10 กิโลเมตรแต่เนื่องจากตัวเมืองขณะนั้นอยู่ในที่แคบบริเวณแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกและได้ถูกกระแสน้ำเซาะตลิ่งพัง เหตุนี้จึงย้ายตัวเมืองไปตั้งบริเวณบ้านหาดมะตูม ตำบลศิลาดาน ซึ่งเห็นว่าเป็นบริเวณที่เหมาะสมกว่า
ต่อมาเมื่อสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ได้มีการจัดการปกครองระบบใหม่คือ การปกครองส่วนภูมิภาคปัจจุบันจึงได้ลดเมืองมโนรมย์มาเป็นอำเภออยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดชัยนาทขณะนั้นอำเภอมโนรมย์มีเขตการปกครองข้ามไปถึงแม่น้ำสะแกกรัง มีตำบลหาดทนง ตำบลเกาะเทโพ และตำบลท่าซุง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานีในปัจจุบัน อยู่ในเขตการปกครองอำเภอมโนรมย์ด้วย สมัยนั้นการคมนาคมขนส่งสินค้าและการสัญจรไปมาของประชาชนในการคมนาคมทางน้ำ โดยอาศัยลำแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นทางหลักในการคมนาคมทางเรือ บรรทุกสินค้า และคนโดยสารจากจังหวัดนครสวรรค์มาตามลำน้ำเจ้าพระยา และจากจังหวัดอุทัยธานีตามลำน้ำท่าจีนออกทางปากคลองมะขามเฒ่าจะมาจอดพักรอผู้โดยสารและขนส่งสินค้าเข้ากรุงเทพฯ บริเวณอำเภอมโนรมย์ จึงเรียกว่า“ คุ้งสำเภา” ในระยะนั้นอำเภอมโนรมย์ มีความเจริญทางเศรษฐกิจด้านพาณิชยกรรมมาก จึงได้ย้ายเมืองมโนรมย์ และตั้งที่ว่าการอำเภอมโนรมย์ใหม่ (เมื่อปี พ.ศ. 2452) เพื่อให้อยู่ใจกลางเมืองและย่านชุมชนบริเวณตำบลคุ้งสำเภา ซึ่งเป็นที่ว่า การอำเภอมโนรมย์ในปัจจุบันนี้
* วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี (1,2,3)
* (1) โอนพื้นที่หมู่ที่ 6 และหมู่ที่ 7 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าซุง อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองอุทัยธานี
* (2) โอนพื้นที่หมู่ที่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลเกาะเทโพ อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลดอนขวาง อำเภอเมืองอุทัยธานี
* (3) โอนพื้นที่หมู่ที่ 5 (ในขณะนั้น) ของตำบลหาดทนง อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลหนองไผ่แบน อำเภอเมืองอุทัยธานี
* วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลวัดโคก แยกออกจากตำบลคุ้งสำเภา ตำบลศิลาดาน และตำบลท่าฉนวน
* วันที่ 2 ตุลาคม 2488 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนตำบลท่าซุง ตำบลเกาะเทโพ และตำบลหาดทนง อำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท ไปขึ้นกับอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
* วันที่ 20 กันยายน 2492 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนพื้นที่หมู่ 5 บ้านเกาะเทโพ (ในขณะนั้น) ของตำบลศิลาดาน อำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท ไปขึ้นกับตำบลเกาะเทโพ อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
อำเภอมโนรมย์ หรือ "เมืองมโนรมย์" ครั้งแรกตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกบริเวณวัดจวน ตำบลท่าฉนวน ห่างจากที่ว่าการอำเภอปัจจุบัน ไปทางทิศเหนือประมาณ 10 กิโลเมตรแต่เนื่องจากตัวเมืองขณะนั้นอยู่ในที่แคบบริเวณแม่น้ำเจ้าพระยาฝั่งตะวันออกและได้ถูกกระแสน้ำเซาะตลิ่งพัง เหตุนี้จึงย้ายตัวเมืองไปตั้งบริเวณบ้านหาดมะตูม ตำบลศิลาดาน ซึ่งเห็นว่าเป็นบริเวณที่เหมาะสมกว่า
ต่อมาเมื่อสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ได้มีการจัดการปกครองระบบใหม่คือ การปกครองส่วนภูมิภาคปัจจุบันจึงได้ลดเมืองมโนรมย์มาเป็นอำเภออยู่ในเขตการปกครองของจังหวัดชัยนาทขณะนั้นอำเภอมโนรมย์มีเขตการปกครองข้ามไปถึงแม่น้ำสะแกกรัง มีตำบลหาดทนง ตำบลเกาะเทโพ และตำบลท่าซุง อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานีในปัจจุบัน อยู่ในเขตการปกครองอำเภอมโนรมย์ด้วย สมัยนั้นการคมนาคมขนส่งสินค้าและการสัญจรไปมาของประชาชนในการคมนาคมทางน้ำ โดยอาศัยลำแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเส้นทางหลักในการคมนาคมทางเรือ บรรทุกสินค้า และคนโดยสารจากจังหวัดนครสวรรค์มาตามลำน้ำเจ้าพระยา และจากจังหวัดอุทัยธานีตามลำน้ำท่าจีนออกทางปากคลองมะขามเฒ่าจะมาจอดพักรอผู้โดยสารและขนส่งสินค้าเข้ากรุงเทพฯ บริเวณอำเภอมโนรมย์ จึงเรียกว่า“ คุ้งสำเภา” ในระยะนั้นอำเภอมโนรมย์ มีความเจริญทางเศรษฐกิจด้านพาณิชยกรรมมาก จึงได้ย้ายเมืองมโนรมย์ และตั้งที่ว่าการอำเภอมโนรมย์ใหม่ (เมื่อปี พ.ศ. 2452) เพื่อให้อยู่ใจกลางเมืองและย่านชุมชนบริเวณตำบลคุ้งสำเภา ซึ่งเป็นที่ว่า การอำเภอมโนรมย์ในปัจจุบันนี้
* วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี (1,2,3)
* (1) โอนพื้นที่หมู่ที่ 6 และหมู่ที่ 7 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าซุง อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลสะแกกรัง อำเภอเมืองอุทัยธานี
* (2) โอนพื้นที่หมู่ที่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลเกาะเทโพ อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลดอนขวาง อำเภอเมืองอุทัยธานี
* (3) โอนพื้นที่หมู่ที่ 5 (ในขณะนั้น) ของตำบลหาดทนง อำเภอมโนรมย์ ไปขึ้นกับตำบลหนองไผ่แบน อำเภอเมืองอุทัยธานี
* วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลวัดโคก แยกออกจากตำบลคุ้งสำเภา ตำบลศิลาดาน และตำบลท่าฉนวน
* วันที่ 2 ตุลาคม 2488 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนตำบลท่าซุง ตำบลเกาะเทโพ และตำบลหาดทนง อำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท ไปขึ้นกับอำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
* วันที่ 20 กันยายน 2492 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดชัยนาท และจังหวัดอุทัยธานี โดยโอนพื้นที่หมู่ 5 บ้านเกาะเทโพ (ในขณะนั้น) ของตำบลศิลาดาน อำเภอมโนรมย์ จังหวัดชัยนาท ไปขึ้นกับตำบลเกาะเทโพ อำเภอเมืองอุทัยธานี จังหวัดอุทัยธานี
